ساختمان کعبه
بناى کعبه از زمان عبد الله بن زبیر تاکنون، به همان شکل باقى مانده است. این بنا 85/14 متر ارتفاع دارد و طول قسمتى که در کعبه در آن سو واقع شده 58/11 و طول قسمتحجر اسماعیل 22/10 متر است.بناى کعبه از سنگهاى سیاه و سختى ساخته شده که با کنار زدن پرده از روى آن،کاملا آشکار است. پایههاى آن از سرب مذاب ساخته شده و بدین ترتیب بنایى است محکم و استوار. کف داخلى خانه کعبه از سطح زمین به اندازه 5/1 متر بالاتر است. پیش از بناى قریش،کعبه دو در داشته است: یکى در ناحیه شرقى و دیگرى در ناحیه غربى، که از یکى وارد و از دیگرى خارج مىشدهاند، اما قریش تنها در ناحیه شرقى آن درى نصب کرد. همان گونه که گذشت بعدها ابن زبیر در دیگرى نیز گشود که به وسیله حجاج بن یوسف بسته شد و اکنون نیز همان در باقى مانده است. این در تاکنون چند بار عوض شده، آخرین بار در سال 1398 ه.ق. به دستور خالد بن عبد العزیز در جدیدى ساخته و نصب گردید. ساختمان کعبه نیز از ششصد سال پیش تا قرن اخیر تعمیر نشده بود، ولى در سال 1377 ه.ق. به دستور سعود بن عبد العزیز در آن تعمیراتى صورت گرفت.
سقف کعبه به صورت دو سقفى است و با پایههاى چوبى،که در میانه آن در یک ردیف قرار گرفته،نگهدارى مىشود.اطراف آن سنگهاى مرمر نصب شده و در کنار آن پلکانى قرار دارد که براى رسیدن به سقف بالایى تعبیه شده است.
افزون بر توضیحى که گذشت توضیح ذیل را از زبان مسؤول فعلى کعبه که از خاندان آل شیبه بوده و اینان از پیش از اسلام سدانت کعبه را در اختیار داشتهاند،مىآوریم:
«بناى آن از سنگ سخت(الحجارة الصلبة الزقاء)است.ارتفاع آن در حدود پانزده متر(به طور دقیق 85/14)و طول جهتى که حجر(اسماعیل)در آن است و وجه برابرش ده متر و ده(به طور دقیق 22/10)سانتى متر است و طول دو ضلع دیگر دوازده(به طور دقیق 58/11)متر است.زاویههاى کعبه نیز تقریبا به سمت جهات اربعه;شمال،جنوب،شرق و غرب است.حجر الاسود در ارتفاع یک متر و نیمى از زمین قرار گرفته و در کعبه نیز دو مترى از زمین مطاف ارتفاع دارد و با نردبان باید بالا رفت.کعبه از دریا حدود 300 متر بالاتر است و موقعیت آن در 21 درجه و 38 دقیقه عرض شمالى و درجه چهل و دقیقه نه طولى و شرقى است.محل کعبه تقریبا در وسط مسجد الحرام است و بیشتر به ضلع شرقى-جنوبى مسجد الحرام نزدیک است تا به دو ضلع دیگر.
اطراف کعبه،میدان مطاف است و این یک دایره مستطیلى است که قطر شمالى-جنوبى آن 51 متر و قطر شرقى-غربى آن 41 متر است.دایره مطاف که خارج از مستطیل کعبه است در غرب و جنوب با فاصله 51 متر و شرق و شمال 41 متر است.زمانى که ما در جهتشرقى از طرف باب السلام یا باب النبى وارد مسجد الحرام شویم و به کعبه نگاه کنیم،مىبینیم این خانه،از پارچهاى سیاه که آیاتى از قرآن را بر آن بافتهاند،پوشیده شده و با احتشام و جبروت جلوه کرده.این آیات قرآنى با رشته نقرهاى طلا فام بر آن بافته شده و اطراف آن را گرفته است.کعبه نیز پوشیده از نقرهاى است که با طلاى خالص روى آن را گرفته و آیاتى که با طلاى تمام بر روى آن برجسته شده است.»
منبع: آثار اسلامى مکه و مدینه(رسول جعفریان)
